काठमाडौं । आज १५ साउन अर्थात् खिर खाने दिन । नेपालीहरुले घरघरमा खिर खाएर यसलाई मनाउँदैछन् ।
असारको १५ दहिचिउरा खाने साउने १५ खिर भन्ने नेपाली उक्ति सदियौं देखि रहिआएको छ । कृषि प्रधान देश नेपालमा नेपालीहरु कृषि पेशामा आबद्ध हुने हुँदा असार र साउन महिनामा खेत एवं कोदो रोप्दा चिसो लाग्ने भएकोले मसलादार तातो खिरले चिसो जाने विश्वासले खिर खाने गरिएको हो ।
पवित्र आहार मानिने शाकाहारी भोजन खिर दुध , चिनी, चामलमा नरिवल, किसमिस, काजु, बदाम, मरिच लगायतका मरमसला राखेर बनाइन्छ । खिर देवकार्य एवं पितृकार्यमा समेत प्रयोग गर्न सकिने धार्मिक मान्यता रहि आएको छ । चामलका अलावा सावधाना, सेवइ, मकै, गाजरलगायतको खिर बनाउने प्रचलन छ । सावधानालाई फलफूलकै वर्गमा राखिन्छ ।
यसैगरी साउन महिनामा हरियो मकै धेरै पाइने भएकाले मकैको खिरसमेत बनाएर खाने चलन छ । खिर खाँदा देवतालाई चढाएर खानुपर्छ भन्ने धार्मिक विश्वास रही आएको छ ।
अहिले कोरोना महामारीको संक्रमण बढिरहेको समयमा खिर खाने दिनलाई सम्बोधन गर्दै खिर खाँदा शरिरमा रोग प्रतिरोधि क्षमता विकास हुने भन्दै यसलाई मनाउनु उत्तम हुने दुग्ध विकास बोर्डले जनाएको छ ।
मुख्य समाचारबाट थप समाचार
तराई मधेशमा गर्मीसँगै तातो लहर अझै केही दिन बढ्ने
इलाम–२ मा एमालेका सुहाङ नेम्वाङ निर्वाचित
विदेशी लगानीकर्तालाई नेपालमा दोहोरो कर नलाग्ने
सार्वजनिक सम्पत्तिमा क्षति पुर्याए तिर्नुपर्ने
तोलामा दुई हजार रुपैयाँले बढ्यो सुनको भाउ
वेस्ट इन्डिज एु ले टस जित्यो, नेपाललाई बलिङको निम्तो
तराई मधेशमा गर्मीसँगै तातो लहर अझै केही दिन बढ्ने
आईपीएल क्रिकेटमा आज लखनउ र मुम्बई खेल्दै
इलाम–२ मा एमालेका सुहाङ नेम्वाङ निर्वाचित
-
दोलखाबाट सङ्गिता तामाङको नाम सिफारिस
भदौ २७, २०७९ -
जेठ २४ गतेसम्म निषेधाज्ञा थप
जेष्ठ १७, २०७८