हिउँ हराएको सगरमाथा कालो पहाड मात्रै, अस्तित्व जोगाउन आरोहणमा कडाइ

काठमाडौँ । जलवायु परिवर्तन विश्वव्यापी समस्या बनिरहेका बेला नेपालका हिमाल समेत उच्च जोखिममा परेका छन् । सेताम्मे देखिने हिमालहरू आजकल काला पहाड मात्र देखिन थालेका छन् । हिमालबाट हिउँ हराउँदै जानुमा जलवायु परिवर्तन मुख्य कारक मानिएको छ, जलवायु परिवर्तमा मानवीय क्रियाकलाप जिम्मेवार छन् ।

पछिल्लो समय नेपालका हिमालहरूको हिउँ पग्लिने क्रम बढेको छ । विश्व तापमानमा वृद्धि भएसँगै हिमालको हिउँ पग्लेर हिमपैह्रो जाने, हिमनदी हराउने तथा हिमताल फुट्ने खतरा बढेको छ । यससँगै संसारकै उच्च टाकुरो सगरमाथा समेत हिउँ पग्लेर कालो पहाड मात्र देखिन थालेको छ । सगरमाथा आरोहरण गर्न विश्वभरिका आरोहीहरूको लाम लाग्ने गरेको छ । यसले सगरमाथामा प्रदूषण समेत उत्तिकै बढाएको छ । सगरमाथा चढ्ने लहड चलेका बेला सगरमाथा स्वच्छ राख्ने र हिउँ जोगाउने चुनौती समेत बढेको छ ।

सरोकारवालाहरूले त सगरमाथा आरोहणमा कडाइ गर्नुपर्ने बताउँदै आएका छन् । यसबारे संसददेखि राष्ट्रिय मञ्चहरूमा कुरा उठेको छ । गत सालको असारमा राष्ट्रिय सभामा सांसद सोनाम ग्याल्जेन शेर्पाले सगरमाथा आरोहण मापदण्डमा कडाइ गर्न र कानुनमै स्पष्ट व्यवस्था गर्न माग गरेका थिए । सगरमाथामा कुन रुटबाट चढेकालाई मान्यता दिने, कति उचाइमा पुगेपछि चढेको मानिने र प्रदूषण न्यूनीकरणबारे स्पष्ट व्यवस्था गर्न उनको माग थियो । सांसद शेर्पाले पर्यटनले विकास मात्रै नभई विध्वंस पनि निम्त्याउन सक्ने भएकाले सगरमाथा क्षेत्रमा पर्यटकहरूले गर्ने प्रदूषणबारे सरकार गम्भीर छ कि छैन भनी प्रश्न उठाएका थिए ।